Ýmsar næringarleiðbeiningar og sérfræðiupplýsingar benda til þess að borða meira „næringarríkt“ ávexti og grænmeti til að draga úr hættu á langvinnum sjúkdómum. En áður var engin skýr skilgreining og listi yfir slíkar vörur.
Kannski munu niðurstöður rannsóknar sem birtar voru 5. júní í tímaritinu CDC (Centers for Disease Control and Prevention, alríkisstofnun bandarísku heilbrigðisráðuneytisins) leiðrétta þessar aðstæður. Rannsóknin tengdist vandamálum við að koma í veg fyrir langvarandi sjúkdóma og leyft að leggja til aðferð til að bera kennsl á og raða matvælum sem eru áhrifarík til að vinna gegn áhættu slíkra sjúkdóma.
Aðalhöfundur Jennifer Di Noya, prófessor í félagsfræði við William Paterson háskólann í New Jersey sem sérhæfir sig í lýðheilsu og vali á matvælum, hefur tekið saman bráðabirgðalista yfir 47 „nærandi“ matvæli sem byggjast á neysluhugtökum og vísindalegum gögnum. Til dæmis voru ber og grænmeti úr laukhvítlaukafjölskyldunni á þessum lista „vegna minnkaðrar hættu á hjarta- og taugahrörnunarsjúkdómum og ákveðnum tegundum krabbameins.“
Di Noya flokkar síðan matvæli út frá „auðæfi“ næringarinnar. Hún lagði áherslu á 17 næringarefni „af mikilvægi lýðheilsu frá sjónarhóli matvæla- og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna og Læknastofnunar.“ Þetta eru kalíum, trefjar, prótein, kalsíum, járn, þíamín, ríbóflavín, níasín, fólínsýra, sink og vítamín A, B6, B12, C, D, E og K.
Til að matvæli séu talin góð uppspretta næringarefna verður hún að veita að minnsta kosti 10% af daglegu gildi tiltekins næringarefnis. Meira en 100% af daglegu gildi eins næringarefnis veitir vörunni engan viðbótarávinning. Matvælum var raðað eftir kaloríuinnihaldi og „aðgengi“ hvers næringarefnis (það er mælikvarði á hversu mikið líkaminn getur haft gagn af næringarefninu í fæðunni).
Sex matvæli (hindber, mandarínur, trönuber, hvítlaukur, laukur og bláber) úr upphaflega listanum uppfylltu ekki skilyrðin fyrir „nærandi“ matvæli. Hér eru restin í röð næringargilda. Matvæli sem innihalda mikið af næringarefnum og innihalda lítið kaloría eru fyrst skráð. Við hliðina á vörunni innan sviga er einkunn hennar, svokölluð næringarmettun.
- Vatnsolía (einkunn: 100,00)
- Kínakál (91,99)
- Chard (89,27)
- Rauðlauf (87,08)
- Spínat (86,43)
- Sikóríur (73,36)
- Salat (70,73)
- Steinselja (65,59)
- Romaine salat (63,48)
- Collard green (62,49)
- Græn rófa (62,12)
- Sinnep Green (61,39)
- Endive (60,44)
- Graslaukur (54,80)
- Brownhall (49,07)
- Túnfífill grænn (46,34)
- Rauður pipar (41,26)
- Rulla (37,65)
- Spergilkál (34,89)
- Grasker (33,82)
- Rósakál (32,23)
- Grænn laukur (27,35)
- Kálrabí (25,92)
- Blómkál (25,13)
- Hvítkál (24,51)
- Gulrætur (22,60)
- Tómatur (20,37)
- Sítróna (18.72)
- Höfuðsalat (18,28)
- Jarðarber (17,59)
- Radísur (16,91)
- Vetrarskvass (grasker) (13,89)
- Appelsínur (12,91)
- Kalk (12,23)
- Bleik / rauð greipaldin (11,64)
- Rutabaga (11,58)
- Næpa (11,43)
- Brómber (11,39)
- Blaðlaukur (10,69)
- Sæt kartafla (10,51)
- Hvít greipaldin (10,47)
Almennt borðið meira af hvítkáli, ýmsum kálblöðum og öðru grænmeti og fáið sem mest út úr máltíðinni!
Heimild:
Miðstöðvar sjúkdómavarna og forvarna