Efnisyfirlit
Í þessu riti munum við skoða hvað jafna er og hvað það þýðir að leysa hana. Fræðilegum upplýsingum sem kynntar eru fylgja hagnýt dæmi til að skilja betur.
Jöfnuskilgreining
Jafnan er , sem inniheldur óþekkta númerið sem er að finna.
Þessi tala er venjulega táknuð með litlum latneskum staf (oftast - x, y or z) og heitir breyta jöfnur.
Með öðrum orðum, jöfnuður er jöfnu aðeins ef hún inniheldur bókstafinn sem þú vilt reikna út.
Dæmi um einföldustu jöfnur (ein óþekkt og ein reikningsaðgerð):
- x + 3 = 5
- og – 2 = 12
- z + 10 = 41
Í flóknari jöfnum getur breyta komið fyrir nokkrum sinnum og þær geta einnig innihaldið sviga og flóknari stærðfræðilegar aðgerðir. Til dæmis:
- 2x + 4 – x = 10
- 3 (y – 2) + 4y = 15
- x2 + 5 = 9
Einnig geta verið nokkrar breytur í jöfnunni, til dæmis:
- x + 2y = 14
- (2x – y) 2 + 5z = 22
Rót jöfnunnar
Segjum að við höfum jöfnu
Það breytist í sannkallað jafnrétti þegar
Leysið jöfnuna – þetta þýðir að finna rót eða rætur þess (fer eftir fjölda breyta), eða sanna að þær séu ekki til.
Venjulega er rótin skrifuð svona:
Skýringar:
1. Sumar jöfnur eru kannski ekki leysanlegar.
Til dæmis:
2. Sumar jöfnur hafa óendanlega margar rætur.
Til dæmis:
Jafngildar jöfnur
Jöfnur sem hafa sömu rætur eru kallaðar jafngilda.
Til dæmis:
Grundvallar jafngildar umbreytingar á jöfnum:
1. Flutningur einhvers liðs úr einum hluta jöfnunnar til annars með breytingu á formerki þess í hið gagnstæða.
Til dæmis: 3x + 7 = 5 jafngilda
2. Margföldun / deiling beggja hluta jöfnunnar með sömu tölu, ekki jafnt og núll.
Til dæmis: 4x - 7 = 17 jafngilda
Jafnan breytist heldur ekki ef sama talan er lögð saman/dregin frá báðum megin.
3. Lækkun sambærilegra kjara.
Til dæmis: 2x + 5x – 6 + 2 = 14 jafngilda