Bækur fyrir febrúar: Sálfræðival

Becoming

"Um líkama sálarinnar" eftir Lyudmila Ulitskaya

Eftir hálf-ævisögulegu bókina Jacob's Ladder, tilkynnti Lyudmila Ulitskaya að hún myndi ekki lengur taka upp stóran prósa. Og reyndar gaf hún ekki út skáldsögu, heldur safn af 11 nýjum smásögum. Þetta eru frábærar fréttir: Sögur Ulitskaya, með þétt þjappað vor einkasögunnar, eru í sálinni í langan tíma. Fáir eru færir um að afhjúpa kjarna mannlegs eðlis í lakonískum söguþræði svo nákvæmlega, að örlögin sýna örlög í nokkrum höggum.

Hér er sagan "Serpentine" (með persónulegri vígslu til Ekaterinu Genieva) - um hæfileikaríka konu, heimspeki, bókfræðing, sem smám saman byrjar að gleyma orðum og merkingu þeirra. Geturðu ímyndað þér hvað orð þýðir fyrir bókavörð? Ulitskaya kemur á óvart myndrænt en lýsir á sama tíma næstum áþreifanlega hvernig kvenhetjan færist skref fyrir skref meðfram höggormum hinna fimmtugu minninga sinna inn í þoku gleymskunnar sem flöktir framundan. Rithöfundinum tekst að teikna útlínukort af mannlegri vitund með orðum og setur það mjög sterkan svip.

Eða, til dæmis, "Drekinn og Fönix" skrifað eftir ferð til Nagorno-Karabakh, þar sem í stað óleysanlegs átaka milli Armena og Aserbaídsjan, er dygg og þakklát ást tveggja vina.

Í sögunni „Sælar eru þær sem...“, byrja eldri systurnar, sem raða í handrit látinnar málvísindamóður sinnar, loksins að tala um það sem þær hafa geymt í sér allt sitt líf. Tap breytist í huggun og ávinning, því það gerir þér kleift að hrista af þér gremju og stolt og sjá hversu mikið þau þurftu hvor á öðrum. Smásaga um seinni ástina, Alice Buys Death, er saga langlífrar einmana konu sem, að vild örlaganna, á litla barnabarn.

Lyudmila Ulitskaya snertir málefni nánd, skyldleika sálna, vináttu, og snertir óhjákvæmilega efnið aðskilnað, frágang, brottför. Efnisfræðingur og líffræðingur annars vegar og rithöfundur sem trúir að minnsta kosti á hæfileika og innblástur hins vegar kannar hún það landamærarými þar sem líkaminn skilur sig við sálina: því eldri sem þú verður, því meira laðar hann að sér, segir Ulitskaya. Það þarf ákveðið hugrekki til að þora að horfa út fyrir sjóndeildarhringinn og mikla hæfileika til að skrifa til að lýsa því sem hann sá.

Dauðinn, sem setur mörk, og ástin, sem afnemur þau, eru tvö eilíf mótíf sem rithöfundurinn hefur fundið nýjan ramma fyrir. Þetta reyndist vera mjög djúpt og um leið bjart safn af leyndarmáli, sem farið er í gegnum sjálfan sig, sem maður vill endurlesa.

Ludmila Ulitskaya, "Á líkama sálarinnar." Ritstýrt af Elena Shubina, 416 bls.

Portrait

„Srótónín“ eftir Michel Houellebecq

Hvers vegna hrífur þessi drungalegi Frakki lesendur svona mikið og lýsir aftur og aftur hvernig persónuleiki miðaldra vitsmunahetju sinnar fölnar á bakgrunni hnignunar Evrópu? Áræðni í tali? Framsýn úttekt á pólitísku ástandi? Hæfni stílista eða biturleiki þreytulegrar greindar manneskju sem gengur yfir allar bækur hans?

Frægð kom til Houellebecq 42 ára að aldri með skáldsögunni Elementary Particles (1998). Á þeim tíma tókst útskriftarnema frá búfræðistofnuninni að skilja, sitja án vinnu og verða fyrir vonbrigðum með vestræna siðmenningu og lífið almennt. Hvað sem því líður, leikur Welbeck þemað vonleysi í hverri bók, þar á meðal Submission (2015), þar sem hann lýsir umbreytingu Frakklands í íslamskt land, og skáldsögunni Serótónín.

Hetjan hans, Florent-Claude, pirruð út í allan heim, fær þunglyndislyf frá lækni með hamingjuhormóninu - serótóníni, og leggur af stað í ferðalag á æskuslóðir. Hann man eftir ástkonum sínum og dreymir jafnvel um nýjar, en „hvíta sporöskjulaga taflan... skapar ekki eða breytir neinu; hún túlkar. Allt endanlegt lætur það líðast, hið óumflýjanlega – tilviljun …“

Áður tilfinningalega mettað líf breytist í röð vélrænna aðgerða gegn bakgrunni serótóníndeyfingar. Florent-Claude, eins og aðrir hrygglausir Evrópubúar, samkvæmt Houellebecq, er aðeins fær um að tala fallega og sjá eftir hinum týnda. Hann vorkennir bæði hetjunni og lesandanum: það er ekkert til að hjálpa þeim, nema að tjá sig og átta sig á því sem er að gerast. Og Welbeck nær óneitanlega þessu markmiði.

Michel Welbeck. "Srótónín". Þýtt úr frönsku af Maria Zonina. AST, Corpus, 320 bls.

Resistance

„Okkur á móti þér“ eftir Fredrik Backman

Sagan af átökum íshokkíliða tveggja sænskra bæja er framhald skáldsögunnar "Bear Corner" (2018) og aðdáendur munu hitta kunnuglegar persónur: Maya unga, Peter föður hennar, sem einu sinni braust inn í NHL, íshokkí. leikmaður frá guðinum Benya … Yngri liðið, helsta von bæjarins Bjornstad, nánast af fullum krafti, flutti til nágrannasveitarinnar Hed, en lífið heldur áfram.

Það er áhugavert að fylgjast með þróun atburða óháð því hvort þú fílar íshokkí og þekkir söguþráðinn í fyrri bókinni. Buckman notar íþróttir til að tala um óöryggi okkar og ótta, seiglu og hvatningu. Sú staðreynd að það er næstum ómögulegt að ná einhverju einn, þú getur bara ekki látið þig vera brotinn. Og þá þarf að sameinast aftur til að ná árangri.

Þýðing úr sænsku eftir Elena Teplyashina. Sinbad, 544 bls.

vináttu

„Loftið sem þú andar“ eftir Francis de Pontis Peebles

Töfrandi tónlistarskáldsaga eftir bandaríska Brasilíumanninn Peebles um vináttu kvenna og bölvaða gjöf mikla hæfileika. Dorish, 95 ára, rifjar upp fátæka æsku sína á sykurplantekru á 20. áratugnum og um Grace dóttur húsbónda síns. Metnaðarfull Graça og þrjóskur Dorish bættu hvort öðru upp – annar hafði guðdómlega rödd, hinn hafði tilfinningu fyrir orði og takti; annar kunni að töfra áhorfendur, hinn – til að lengja áhrifin, en hver vildi ólmur fá viðurkenningu hins.

Samkeppni, aðdáun, ósjálfstæði – þessar tilfinningar munu skapa brasilíska goðsögn úr héraðsstelpunum: Graça mun verða frábær flytjandi og Dorish mun semja bestu lögin fyrir hana og lifa aftur og aftur ójafna vináttu þeirra, svik og endurlausn.

Þýðing úr ensku eftir Elena Teplyashina, Phantom Press, 512 bls.